KEDİ VE KÖPEKTE İSHAL (DİYARE)

İSHAL DE   YAPILMASI GEREKENLER

Kedi ve köpek gibi evcil hayvanlarda dışkının sulu bir kıvam alması, dışkılamanın sayısının, akışkanlığının ve sıklığının artmasıyla kendini gösteren bağırsak rahatsızlığıdır.İshal, stres gibi basit yada ölümcül olabilen viral bir hastalıktan kaynaklanabilir.Ya da beslenmedeki ani değişiklik, hayvanınızda mide bozulmasına yol açabilir. İshalin sebebi ne olursa olsun ihmal edilmemeli. İshalin belirtilerini azaltan bir ilaç kullanmadan, hemen veteriner kliniğine gidilmelidir.İshal de sıvı kaybı (dehidrasyon) oluşmadan önlem alınmalıdır.Normal görülen ishalin yanı sıra virütik orijinli kanlı ishal de görülebilir. 

İshalin Nedenleri:

Aniden ortaya çıkan ishalin birçok nedeni vardır ki bu nedenler hayvanın uygun olmayan bir şey yemesinden ciddi bir hastalığın ilk belirtileri olmasına kadar sıralanır. Olası nedenlerin kısa bir listesi aşağıdaki gibidir:

1)Beslenme ile ilgili problemler: Sokak da bulunan yemek veya insanların yediği yemek gibi uygun olmayan bir şey yeme ishalin en genel ve yaygın nedenleridir.Alışılmış yemeğinin aniden değiştirilmesi mide bozulmasına ve ishale neden olabilir.Bozulmuş,kokmuş gıdaların verilmesi.Çiğ et verme hatasının yapılması özellikle salmonellasis enfeksiyonuna sebebiyet verilebilir. 

2)Stres.Her türlü strese neden olanlar;hastalık,yolculuk,yorgunluk,kötü bakım koşulları,düzensiz beslenme gibi sayılabilir.

3)Parazitlerin neden olduğu enfeksiyon yavru kedi ve köpeklerde çok yaygındır.Yavrunun gelişim bozukluğuna ,kansızlık gibi hastalıklara neden olur.

4)Bağırsak veya midedeki tümörler; herhangi bir organdaki kanser.

5)Pankreatitis (pankreas iltihaplanması) veya karaciğer hastalığı gibi, bir organ hastalığı ya da organ yetmezliği.

6)Salgı bezi hastalığı; Bu, aşırı çalışan troid salgı bezlerine sahip kedilerde yaygındır.

7)Kronik iltahaplı hastalık; Bu, bağırsak duvarlarını tahriş olduğu ve besinlerin özümsenemediği bir hastalıktır.

8)Zehir veya ilaç yutulması.

9)Parvo viral enterit gibi virütik hastalıklar.Genellikle tedavisi zordur.Yavrularda görüleceği gibi aşıları yapılmamış büyük köpeklerde de görülür.Düzenli olarak aşılaması yapılmalıdır.

10)Bağırsaklardaki patojen bakterilerin yol açtığı enteritler. 

İshalDurumunda İlk yardım olarak yapılması gerekenler :

1-İshal, 24 saatten daha fazla bir süreyle devam ediyorsa veya hayvan çok geç ise (1 yaşın altında) yaşlıysa (10 yılın üzerinde) veya hastaysa veyahut ishal ile birlikte kusma varsa, hayvan mümkün olduğunca çabuk, veteriner bir hekim tarafından muayene edilmelidir

2-ishal kanlı ise- taze (kırmızı dışkı) ya da sindirilmiş (koyu dışkı) hayvanı veteriner bir hekime muayene ettirin.

3-Ateş , mukus zarı rengi, kılcal damarların yeniden dolum zamanı ve vücudun susuz kalmasının kontrolü gibi hayati önem taşıyan belirtileri inceleyin. Bunlardan herhangi biri anormal ise, hayvanın veteriner bir hekime muayene ettirin.

İshalden dolayı bir hayvanı veteriner hekime götürürken, mümkünse taze dışkı örneği de götürün. 

4-Kullanımları. İshalin başlangıcına denk gelen yeni bir yiyecek veya yeni bir oyuncak gibi olası bir nedeni ortadan kaldırın.

5-Yüksek lifli, yağ oranı düşük veya yumuşak bir diyete başlayın. Yumuşak (mideye dokunmayan)diyetle, yağ ve kemikleri çıkarılmış haşlanmış tavuk ya da yağı alınmış doğranmış haşlama et ve pişirilmiş beyaz pirinç ve haşlanmış patates kullanarak evde yapılabilir. (bu ev yapımı yumuşak diyet sadece ishali kontrol etmek amaçlı kısa süreli bir diyet olmalıdır. Bu, uzun süreli-sürekli-bir diyet gibi hayvanınız için gerekli olan yeterli besinleri içermez.) Özel yumuşak veya lif oranı yüksek(konserve veya kurutulmuş) diyetler veteriner hekiminizden de satın alınabilir. Yumuşak diyete başladıktan 2 ya da 3 gün sonra ishal hafiflerse, yavaş yavaş hayvanın düzenli yediği yiteceği karıştırın ve 1 hafta süresince normal diyetine dönün. Normal diyete dönme teşebbüsleri başarısız olur ve ishal yeniden başlarsa, hayvanı veteriner bir hekime muayene ettirin.

6-Kusma olmadığı sürece, hayvanı istediği kadar su verin, ancak hayvan bir seferde çok fazla suyu yutuvermemeli. Ayrıca, pediatrik oral (ağızdan alınan) elektrolit çözelti ( marketleri ve eczanelerin çocuk bölümlerinde mevcut) ishal ile kaybedilen bazı besimlerin geri alınmasında iyi bir kaynaktır. Hayvan bu çözeltiyi içerse, bu vücudun susuz kalma olasılığının düşürülmesine yardımcı olabilir. 

Sadece ishali olan (kusma olmayan) kedi veya köpekten suyu kısıtlamayın, çünkü bu çabucak vücudun susuz kalmasına neden olacaktır. 

7-İlaçlar, sadece ishalin başlangıcında kullanılmalıdır. Herhangi bir ilaç vermeden önce veteriner hekiminize danışın. Kullanımdan sonra hiçbir gelişme yoksa hayvan hasta görünüyorsa ya da kusuyorsa veyahut dışkıda kan varsa ilaç kullanmayın.

8-Hayvanın vücudundan eksilen sıvının yerine konması ve elektrolit dengenin sağlanması için 1 litre suya 1 çay kaşığı tuz ve 1 çorba kaşığı şeker ilave edilen su içirilmelidir.

VETERİNER HEKİM İ.SERDAR SAYAR